“TÜFEK” Mİ, “DELİK DEMİR” Mİ?

“ÇOCUKLARA OYUNCAK SİLAH HEDİYE EDİLMEMELİ” deyince aklıma KÖROĞLU geldi. Zira, Bolu Bey’ine, “DELİK DEMİR ÇIKTI, MERTLİK BOZULDU” diye seslenen oydu. 

Ancak birçok metinde, “DELİK DEMİR ÇIKTI” sözü, “TÜFEK İCAT OLDU” olarak geçiyor. 

Türküsü de “TÜFEK”li söyleniyor. 

***

Araştırmacı-Yazar Hüseyin Seçmen’in “Köroğlu” adlı kitabında,  “DELİK DEMİR ÇIKTI” da “TÜFEK İCAT OLDU” da geçiyor. (Deniz Kitaplar Yayınevi, 1983, s.20, 23)

Şair-Yazar Haşim Nezihi Okay’ın “Köroğlu ve Dadaloğlu” adlı kitabında ise “TÜFEK İCAT OLDU” sözü var. (May Yayınları, 1970, s.101)

***

Konuşmalarda da daha çok, “TÜFEK İCAT OLDU” kullanılıyor.

“DELİK DEMİR ÇIKTI” da “DELİKLİ DEMİR ÇIKTI” olarak ifade ediliyor.

***

Doğrusunun, “TÜFEK İCAT OLDU” ve “DELİKLİ DEMIR ÇIKTI” değil, “DELİK DEMİR ÇIKTI” olduğunu sanıyorum.

Ancak, araştırmalar, Farsça olan “TÜFEK” sözcüğünün geçmişinin 15. Yüzyıl’a kadar uzandığını gösteriyor. O nedenle net ifade kullanamıyorum. 

Katkıda bulunan olursa sevinirim.

TWİTTER KATKILARI

Konuyu Twitter’da gündeme getirmiştim. Katkılar şöyle:

•Gazeteci Ahmet Yabuloğlu:

-Tüfek kastedilerek “delikli demir” dendiğini ilk defa çocuk yaşlarımda bu hikayeyi amcamdan dinlediğimde duymuştum.

-“Delikli demir” daha özgün bir ifade gibi geliyor bana.. Sonradan bunun “tüfek” olarak tanımlanmış olması daha akla yakın gibi…

•Var&Yok:

-Sayın hocam, çok eskiden okuduğum bir Köroğlu şiirinde, “Delikli demir çıktı mertlik bozuldu” diye bir mısra vardı.

 

 

Add a Comment